كوچك يا بزرگ كردن بخش :.متون عمومي
1393/2/29 دوشنبه



شهر مَحَلّات در جنوب باختری تهران ودر فاصله ۲۶۲ کیلومتری آن قرار دارد و یکی از شهرستان‌های استان مرکزی محسوب می‌شود که در جنوب شرقی آن واقع گردیده‌است این شهر از طرف شمال به قم و آشتیان و از طرف جنوب به اصفهان و گلپایگان و از طرف غرب به خمین و اراک و از طرف شرق به دلیجان محدود می‌باشد.
این شهرستان طبق برآورد سال 1375 معادل 44779 نفر جمعیت داشته است.
ساکنین محلات با زبان فارسی و لهجه محلی تکلم می کنند و سوغات آن گل، حلوا، گیوه و تریکو می باشد و اقتصاد آن را کشاورزی و باغداری و سنگ های زینتی تشکیل می دهد.

 شرایط اجتماعی :

جمعیت کل شهرستان ( در سال 1375 )
44779 نفر ، که از این میان 22831 نفر مرد و 21002 نفر زن با نسبت جنسی 71/108 بوده اند . در نقاط شهری محلات 32936 نفر ( 17085 نفر مرد و 15851 نفر زن با نسبت جنسی 55/111 زندگی می کردند تعداد خانواده های شهرستان محلات 10395 مورد بوده که از این میان 5369 خانوار با سواد و 1394 خانوار بی سواد بوده اند ضریب رشد سالیانه جمعیت این شهرستان در طی سالهای ( 70-65 ) 92/0 در صد بوده است.

جاذبه های طبیعی


چشمه آبگرم محلات:

در فاصله 15 کیلومتری شمال شرق محلات در ارتفاعات بلند منطقه، چشمه آبگرم محلات جوشان است که از معروفیت خاصی برخوردار می باشد.
بطور کلی چشمه های آبگرم به دو نوع تقسیم می شوند: نوع اول چشمه هایی هستند که آب آنها از روی زمین سرچشمه گرفته و در ابتدا دارای حوادث طبیعی بوده، اما پس از فرو رفتن در زمین و گذشتن از لایه های گوناگون، گرمای آنها گرفته شده و برخی مواد کانی را درخود حل می نمایند و از راه ها و منافذ دیگری در سطح زمین متجلی می گردند. نوع دوم آبگرم هایی هستند که بیشتر از بخار خمیره سنگ های سوزان درون پوسته زمین به وجود آمده و به سطح زمین می رسند. تحقیقات به عمل آمده مشخص می سازد که آبگرم محلات از نوع دوم می باشد دسترسی به این چشمه به دو طریق ممکن است:
1ـ از طریق جاده دلیجان ـ محلات.
2ـ جاده اصلی قم ـ اصفهان (از طریق جاده دودهک ـ خورهه).
ـ خواص درمانی آبگرم محلات:
رنگ مایل به قرمز و مزه آب چشمه های آبگرم محلات نشان می دهد که این آب دارای ترکیبات آهن و احتمالاً گوگرد می باشد. به همین جهت دارای خاصیت درمانی است. در کتاب ” تاریخ و جغرافیای قم” آمده است: هرکس را که بیماری و علتی سرد باشد یا بادی در اعضای او باشد چون خود را بدین آب شوید به قدرت خدای عزوجل شفا یابد. در جای دیگر آمده است: « آب این چشمه از ترکیبات آبهای سولفاته کلسیک و از دسته آبهای هیپرترمال یا باقی مانده خشک زیاد می باشد که مدر بوده و در درمان بیماری های نقرس و همچنین بیماری های کبدی، صفراوی، کلیوی و دستگاه گوارش مصرف دارد



پیست سوارکاری

 
شهر محلات دارای بزرگترین بزرگترین پیست اسب سواری استان مرکزی است.
آثار باستانی
 
1 - آتشکده آتشکوه از زمان ساسانیان در نیمور.
2 - شهر باستانی خورهه از دوران اشکانیان.
3 - منطقه باستانی سُسکندر در نزدیکی محلات.




شهرستان محلات
 
شهرستان محلات دارای ۲ شهر، یک بخش مرکزی و ۲ دهستان به نام‌های دهستان باقرآباد (با ۴۸ آبادی و ۱۵۰۰ خانوار) و دهستان خورهه (با ۱۳ ابادی و ۹۹۲ خانوار) و در مجموع دارای ۰۶۱ آبادی (در سال ۱۳۷۰) بوده‌است.
 
 

بنای باستانی خورهه


آتشکده آتشکوه

مشخصات جغرافیایی

محلات یکی از شهرستان های استان مرکزی از شمال به شهرستان قم، از شمال باختری به شهرستان تفرش، از باختر به شهرستان های اراک و خمین، ‌از خاور به شهرستان دلیجان، از جنوب به شهرستان گلپایگان و از جنوب خاوری به بخش میمه اصفهان محدود می‌شود. مرکز شهرستان محلات از نظر جغرافیایی در 50 درجه و 27 دقیقه درازای خاوری و 33 درجه و 54 دقیقه ی پهنای شمالی و ارتفاع 1750 متری از سطح دریا واقع شده است. شهرستان محلات دارای یک بخش مرکزی است. آب و هوای این منطقه معتدل و خشک بوده و قمرود مهم ترین رودخانه آن است. این شهرستان از طریق جاده آسفالته به درازای 27 کیلومتر در جنوب باختری شهر دلیجان (جاده اصفهان – قم ) واقع گردیده است. از سمت جنوب باختری از طریق جاده آسفالته به مسافت 45 کیلومتر به خمین و 75 کیلومتر به گلپایگان مرتبط می شود.  
شهرستان محلات در جنوب خاوری استان‌مرکزی قرار گرفته است. انگیزه‌ به وجود آمدن‌این منطقه وجود آب از سرچشمه‌های طبیعی است که مظهر آن در شمال شهر محلات است. محلات یکی از شهرستان های استان مرکزی از شمال به شهرستان قم، از شمال باختری به شهرستان تفرش، از باختر به شهرستان های اراک و خمین، ‌از خاور به شهرستان دلیجان، از جنوب به شهرستان گلپایگان و از جنوب خاوری به بخش میمه اصفهان محدود می‌شود. گفته می شود علت این که این شهر محلات نامیده شده به دلیل وجود محله های مختلفی بوده که با یک دیگر تجانس نداشته‌اند. در این شهرستان انواع متعدد و زیبایی از گل‌ها پرورش می‌یابد و از این رو از قطب‌های مهم پروش گل در ایران است. محلات هم چنین به دلیل وجود چشمه های آب معدنی متعدد سالانه پذیرای مهمانان بسیار زیادی است. ستون‌های سنگی خورهه، آتشکده آتشکوه، سرچشمه، یخچال طبیعی نیم ور، مجتمع آب درمانی و آب‌گرم محلات و انواع باغ‌های پرورش گل در این منطقه از جمله دیدنی‌های شهرستان محلات به شمار می‌آیند.
مکان های دیدنی و تاریخی

محلات‌به‌دلیل وجود چشمه های آب معدنی متعدد سالانه پذیرای مهمانان بسیار زیادی است. ستون‌های سنگی خورهه، آتشکده آتشکوه، سرچشمه، یخچال طبیعی نیم ور، مجتمع آب درمانی و آب‌گرم محلات و انواع باغ‌های پرورش گل در این منطقه از جمله دیدنی‌های شهرستان محلات به شمار می‌آیند.  

صنایع و معادن

صنایع ماشینی این شهرستان مشتمل بر کارخانه های سنگبری، کارخانه گچ و کارخانه تولید نمک ‌می باشد. شهرستان محلات از لحاظ داشتن معادن سنگ های الوان ساختمانی و به خصوص سنگ های تراورتن یکی از غنی ترین شهرستان های ایران به شمار می رود. معادن سنگ تراورتن فعال در این شهرستان آتشکو، تخت مهدی، عباس آباد، حاجی آباد، دره نجاری، علی آباد، آبگرم بوده ‌و معدن خاک آبگرم واقع در شمال خاوری محلات که بهره برداری از خاک آن جهت کاشی سازی نیلو در اصفهان می باشد. معدن سرب واقع در سیاه رود 9 کیلومتری باختر محلات نیز وجود دارد.
انواع گل های زینتی و گلدانی، انواع سنگ ساختمانی‌ به خصوص سنگ تراورتن، گندم، جو، تره بار، بنشن، مرغ گوشتی، انواع قالی و قالیچه های نخ فرنگ، ژاکت، گیوه و جوراب اقلام صادراتی محلات را تشکیل می دهند و واردات این شهرستان سنگ گچ خام و نمک می باشد که از شهرستان قم به محلات وارد شده و توسط کارخانه های گچبری و تولید نمک این شهرستان آماده بهره برداری و صادر می گردد.  



کشاورزی و دام داری

کشاورزی در این شهرستان بیش‌تر به صورت آبی و نیمه مکانیزه یوده و جهت آبیاری زمین های تحت کشت از چشمه سارها (به خصوص چشمه محلات)، کاریزها، چاه های نیمه ژرف، و رودخانه استفاده می‌شود.طریقه آبیاری به صورت نشتی و غرقابی است. ازعمده ترین فرآورده های کشاورزی و باغ‌داری محلات می توان گندم، جو، انواع گل‌های زینتی و گلدانی، تره بار، بنشن، کاهو، به و سیب درختی را نام برد. پس از کشاورزی دام داری و دام پروری از مشاغل مهم اهالی محسوب می‌شود. انواع دام و فرآورده های دامی و لبنی و طیور از جمله دیگر تولیدات این شهرستان به شمار می‌آیند.  

مشخصات جغرافیایی

محلات یکی از شهرستان های استان مرکزی از شمال به شهرستان قم، از شمال باختری به شهرستان تفرش، از باختر به شهرستان های اراک و خمین، ‌از خاور به شهرستان دلیجان، از جنوب به شهرستان گلپایگان و از جنوب خاوری به بخش میمه اصفهان محدود می‌شود. مرکز شهرستان محلات از نظر جغرافیایی در 50 درجه و 27 دقیقه درازای خاوری و 33 درجه و 54 دقیقه ی پهنای شمالی و ارتفاع 1750 متری از سطح دریا واقع شده است. شهرستان محلات دارای یک بخش مرکزی است. آب و هوای این منطقه معتدل و خشک بوده و قمرود مهم ترین رودخانه آن است. این شهرستان از طریق جاده آسفالته به درازای 27 کیلومتر در جنوب باختری شهر دلیجان (جاده اصفهان – قم ) واقع گردیده است. از سمت جنوب باختری از طریق جاده آسفالته به مسافت 45 کیلومتر به خمین و 75 کیلومتر به گلپایگان مرتبط می شود.  

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

محلات از نقاط قدیمی کشور است که گویا از چهار محله و یا روستا همچون «پیل پایان»، «‌ریوکان»، «زنجیردان» و «گوشه» تشکیل شده و به همین جهت نیز در اسناد بسیار قدیمی و کهن نامی از آن آورده نشده است، اما از نام هایی مانند «انابار» و «سایرالبلوک» سخن به میان آمده که منظور همین منطقه یا شهر محلات است. محلات را از آن جهت «سایرالبلوک» گفته‌اند که بر حسب نقشه آن زمان از بلوکات قم و کاشان نبوده است. به هر حال، همان طور که از نام شهر پیداست محلات جمع محله است که منظور همان روستاهای مورد نظر می باشد. زمان این نام گذاری معلوم نیست، اما به گفته مطلعین محلی این نام در زمان حمله افاغنه (آزادخان) مورد استفاده قرار گرفته است. در زمان صفویه مبادلات تجاری شهرستان محلات عمدتا با اصفهان بود و در این دوره آلو، ‌قالی، خوان و خوانچه نقاشی از محلات به اصفهان حمل و در کاروانسراها مبادله می شده است. فتحعلی شاه محلات و سایرالبلوک را در عوض مواجب دختر خود که همسر آقاخان محلاتی بود به تیول ابدی داده بود. در زمان قاجاریه که میرزا محمدخان از طرف ظل السلطان به عنوان نایب الحکومه محلات تعیین شده بود این شهر پایگاه فرقه اسماعیلیه محسوب می شد و هنور هم برخی از اهالی و روستاهای جنوبی منطقه به این کیش گرایش دارند. در همان سال که حکومت زیر نظر ظل السلطان بود (1309 هـ . ق ) ناصرالدین شاه سفر طولانی مدتی به نواحی مرکزی و جنوبی ایران انجام داد و برای بار دوم به محلات آمد و به مدت پنج روز در این شهر اقامت کرد. در این دوره گلپایگان، خوانسار، محلات و کمره (خمین) یکی از ولایاتی را تشکیل می دادند که مرکز آن گلپایگان بود. در زمان رضاشاه (1316 هـ . ش) در تقسیمات جدید ایران تغییرات صورت گرفت و ناحیه قم که محلات نیز یکی از بخش های آن بود به شهرستان جداگانه ای تبدیل شد. در محدوده کنونی این شهرستان روستای خورهه و شهر نیم ور سابقه ای بسیار طولانی تر از شهر محلات دارند

 
بيشتر